آشنایی با سونوگرافی سینه
سونوگرافی سینه، نوعی آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای مشاهده داخل سینه استفاده میشود و ضرری برای بدن ندارد. سونوگرافی به صورت دو بعدی یا سه بعدی بسته به نیاز بیمار انجام میشود. همچنین در مواردی اندام در حال حرکت را سونوگرافی میکنند که به آن چهاربعدی نیز گفته میشود. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا هرگونه مشکلات احتمالی سینه را مشاهده کند و تشخیص دهد. همچنین میزان جریان خون در سینه با این روش قابل مشاهده و تشخیص است. معمولا زمانی که پزشک به موردی مشکوک شده باشد، یکی از روشهای تشخیصی که به بیمار توصیه میکند، سونوگرافی سینه است.
پزشک یک دستگاهی شبیه به مبدل را روی پوست ناحیه سینه حرکت میدهد تا تصاویری از سینهها را روی مانیتور مشاهده کند.
مبدل، امواج صوتی را ارسال میکند و از بافت سینه منعکس میشود. این امواج صوتی به قدری صدای بلندی دارند که قادر به شنیدن آن نیستید.
مبدل، امواج صوتی منعکس شده را میگیرد و به صورت تصاویری داخل سینه قابل مشاهده است. فرد متخصصی که این آزمایش را انجام میدهد، میتواند دستگاه دیگری به نام پروب داپلر را نیز به مبدل اضافه کند.
داپلر این امکان را به متخصص میدهد تا امواج صوتی که به مبدل فرستاده میشود را بشنود. با وجود این گزینه میتوان متوجه شد که خون با چه سرعتی در یک رگ خونی جریان پیدا میکند و در کدام جهت جریان دارد.
اگر صدایی شنیده نشود یا صدای ضعیفی وجود داشته باشد، ممکن است به معنی انسداد جریان باشد. این نکته قابل ذکر است که سونوگرافی در بارداری بیخطر است؛ زیرا هیچ اشعهای ندارد.
علاوه بر این، برای افرادی که به رنگ کنتراست حساسیت دارند نیز بیخطر است؛ زیرا طی این روش تشخیصی از هیچ رنگی استفاده نمیشود.
انواع سونوگرافی بر اساس اندام های بدن
به عنوان یکی از روشهای تصویربرداری پزشکی در تشخیص بیماریها و مشکلات پزشکی، از سونوگرافی سینه یا ماموگرافی میتوان نام برد. بر اساس ناحیه ای از بدن که قرار است سونوگرافی و تصویربرداری شود، سونوگرافی به انواع مختلفی تقسیم میشود که شامل موارد زیر میباشد:
سونوگرافی عمومی:
در این روش، سونوگرافی از اعضای داخلی بدن در ناحیههای مختلف از جمله شکم، سینه، قفسه سینه، آب درون ریه، سر و گردن، بافتهای نرم و مفاصل انجام میشود. در برخی جراحی های تهاجمی مثل عمل ابدومینوپلاستی در کرج، عمل لیپوماتیک در کرج و عمل لیپوساکشن در کرج نیاز به انجام سونوگرافی عمومی میباشد.
سونوگرافی قلب:
در این نوع سونوگرافی، با استفاده از امواج فرا صوت، تصویربرداری از قلب و عروق افرد انجام میشود.
سونوگرافی زنان:
در این نوع ، از اعضای داخلی بدن زنان مانند رحم، تخمدان، پستان و... تصویربرداری انجام میشود.
سونوگرافی سینه ها (پستان):
در این نوع، از بافتهای پستان با استفاده از امواج فراصوت، تصویربرداری انجام میشود. برای انجام برخی جراحی های زیبایی سینه مانند ماموپلاستی در کرج، جراحی پروتز سینه در کرج، لیفت سینه در کرج و حتی درمان سرطان سینه در کرج لازم است برای بررسی و تشخیص بهتر، نزد پزشک برگه سونوگرافی خود را به همراه داشته باشید.
سونوگرافی تشخیصی:
در این روش، از بافتهای داخلی بدن به منظور شناسایی بیماریهای مختلفی مانند تومورها، ضایعات، پیوندها، انسدادها و... تصویربرداری انجام میشود.
چه زمانی نیاز به انجام سونوگرافی سینه داریم؟
در اغلب مواقع سونوگرافی باید زمانی انجام گیرد که موردی در ماموگرافی یا معاینه فیزیکی سینه مشاهده و احساس شده است که ممکن است بهصورت کیست پر از مایع یا جامد باشد.
سونوگرافی سینه معمولا برای غربالگری سرطان سینه انجام نمیشود؛ چراکه ممکن است علائم اولیه این بیماری در سونوگرافی قابل شناسایی و مشاهده نباشد.
نمونهای از علائم اولیه که گاهی در سونوگرافی قابل مشاهده نیست میتوان به رسوبات کوچک کلسیم به نام میکروکلسیفیکاسیون اشاره کرد.
سونوگرافی معمولا در چنین مواردی قابل استفاده است:
- بافت سینه متراکمی دارید و در ماموگرافی قابل مشاهده نیست.
- در بارداری نباید ماموگرافی انجام دهید؛ زیرا از اشعه استفاده میشود در حالی که در سونوگرافی هیچ اشعهای وجود ندارد. به همین جهت سونوگرافی سینه شرایط ایمنتری برای مادر و جنین خواهد بود.
- کمتر از ۲۵ سال سن دارید.
- گاهی پزشک از سونوگرافی برای بررسی غدد لنفاوی مجاور، جهت وارد کردن دقیق سوزن در بیوپسی یا خارج کردن کیست سینه استفاده میکند.
علاوه بر مواردی که ذکر کردیم پزشک گاهی دلایل دیگری برای تجویز این آزمایش تشخیصی برای شما خواهد داشت.
آیا سونوگرافی سینه عوارض یا خطراتی دارد؟
همانطور که گفتیم سونوگرافی از نظر اشعه هیچ خطری برای شما ندارد، به همین جهت خانمهای باردار نیز میتوانند با خیال راحت این روش تشخیصی را انجام دهند.
گاهی تودههای خوش خیم سینه یا تومورهای جامد با سونوگرافی قابل مشاهده نیست و در نهایت ماموگرافی برای تشخیص، تجویز میشود.
علاوه بر این چاقی یا داشتن سینههای بزرگ دقت سونوگرافی را به شدت کاهش میدهد. بسته به وضعیت سلامت هر فرد ممکن است خطراتی را برای آنها داشته باشد. حتما قبل از انجام آن هر نگرانی یا سوالی که دارید، با متخصص در میان بگذارید.
نکاتی که باید قبل از انجام سونوگرافی سینه در نظر داشته باشید!
باید قبل از انجام این روش تصویربرداری به این موارد دقت داشته باشید:
- از شما خواسته میشود که هرگونه زیورآلات و لباس را از کمر به بالا کاملا در بیاورید.
- باید روی تخت به پشت دراز بکشید، سپس دستان خود را به بالای سر ببرید یا گاهی از شما خواسته میشود که در کنار خود بگذارید.
- متخصص یک ژل شفاف را روی پوست میزند.
- سپس مبدل را روی پوست فشار میدهد و آن ناحیه را مورد بررسی قرار خواهد داد.
- پس از اتمام آزمایش، ژل را از روی سینه پاک میکنند.
آشنایی با مزیت و خطرات سونوگرافی
در ادامه مزیتها و خطرات احتمالی مهم را برای شما ذکر خواهیم کرد:
- سونوگرافیها غیر تهاجمی هستند، به این منظور که بدون سوزن یا تزریق، پروسه تشخیص صورت میگیرد.
- گاهی اوقات ممکن است معاینات که با سونوگرافی انجام میگیرد، کمی ناراحتکننده باشد؛ اما شرایط دردناکی را ایجاد نمیکند.
- سونوگرافی در همه نقاط قابل انجام است و پروسه سادهای دارد و همچنین نسبت به سایر روشهای تصویربرداری ارزانتر است.
- این روش بسیار ایمن است و از اشعه ایکس به کار برده نمیشود.
- در طی این روش تصویر واضحی از بافتهای نرم قابل مشاهده است که با اشعه ایکس به خوبی نشان داده نمیشود.
- از آنجایی که این روش تصاویر خوبی را از بافتها به نمایش میگذارد، گاهی به عنوان ابزارهای کمکی برای انجام تزریقات و بیوپسی با سوزن با دقت بالا مورد استفاده قرار میگیرد.
- این روش تصویربرداری میتوان تمامی مشکلات سینه با بافتی متراکم را نشان دهد.
- در این روش کمک میشود تا تمامی ضایعات پستانی تشخیص و طبقهبندی شود.
- با کمک سونوگرافی پزشک تشخیص میدهد که آیا مواردی که طی معاینات فیزیکی لمس کردهاند (مانند غده چربی یا کیستهای خوش خیم) جدی بوده است یا خیر.
- برای خانمهای ۳۰ ساله یا بالاتر ماموگرافی همراه با سونوگرافی تجویز میشود. برای خانمهای زیر ۳۰ برای آنکه متوجه شوند که نیازی به بیوپسی دارند یا خیر، تنها سونوگرافی کافی است.
خطرات سونوگرافی
در طی این روش هیچ خطر شناخته شدهای برای بیماران مشاهده نشده است. گاهی تفسیر نتیجه برخی از تصویربرداریها، به تصویربرداریهای بیشتر، آسپیراسیون یا بیوپسی نیاز دارند.
بهطور مثال بسیاری از قسمتهایی که نگرانکننده به نظر میرسند، غیر سرطانی است، در واقع مثبت کاذب نشان داده است.
محدودیتهای سونوگرافی سینه
- سونوگرافی سینه یکی از ابزارهای معاینات پستان است؛ اما جایگزین ماموگرافی سالانه نمیشود. بسیاری از سرطانها در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند.
- بسیاری از کلسیفیکاسیونهایی که در ماموگرافی مشاهده میشود، در سونوگرافی قابل مشاهده نیست. برخی از سرطانهای اولیه سینه تنها به صورت کلسیفیکاسیون در ماموگرافی ظاهر میشوند.
- نتایجی که از MRI بیماری سرطان سینه را نشان میدهد گاهی در سونوگرافی مشاهده نمیشود. بیوپسی ممکن است برای اطمینان از مورد مشکوک تجویز شود. در اغلب مواقعی تفسیرهای مشکوکی که نیاز به بیوپسی سینه دارند، سرطانی نیست.
برای رزرو نوبت نزد دکتر بلال دلشاد فوق تخصص فلوشیپ و جراحی پستان در کرج به منظور بررسی آزمایشات مربوط به ماموگرافی یا سونوگرافی سینه در کرج میتوانید با شماره درج شده در سایت تماس بگیرید.