تورم سینه یکی از شکایات بیماران به جراح پستان در کرج است. ایجاد چنین عارضه‌ای دلایل مختلف زیادی دارد که برخی از آنها طبیعی است.
مواردی از جمله چرخه قاعدگی، یائسگی یا بارداری از دلایل طبیعی ایجاد تورم سینه هستند. در ادامه این مقاله به تمامی موارد طبیعی و دیگر مشکلات جدی که باعث ایجاد تورم می‌شود، می‌پردازیم.
تورم سینه چه علائمی دارد
سینه‌ها در اندازه و شکل‌های متفاوتی هستند. عوامل زیادی می‌تواند در تغییرات سینه نقش داشته باشد و در اغلب مواقع موارد طبیعی در ایجاد تغییرات نقش دارند. در ادامه علائمی که به دنبال تورم سینه احساس می‌کنید را برای شما ذکر خواهیم کرد.
از علائم تورم می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- حساسیت یا درد
- نمایان شدن رگ‌های سینه
- احساس درد در سینه
- احساس سنگینی
- تغییر در بافت پوست سینه
- بزرگ شدن سینه (به‌خصوص اگر در یک طرف باشد)
- خارش
دیگر علائم جدی تورم سینه
در صورت احساس تورم یا توده در سینه باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- ایجاد یک توده جدید و ثابت در سینه، به‌خصوص توده‌ای که با چرخه قاعدگی هیچ تغییری نکند.
- زمانی که نوک سینه ترک می‌خورد یا دچار خشکی بیش از حد می‌شود.
- زمانی که تغییر در رنگ نوک پستان یا اطراف نوک پستان مشاهده می‌کنید.
- شاهد تغییراتی در بافت نوک پستان یا پوست سینه مانند چین و چروک، فرورفتگی یا ترشح غیر منتظره‌ای از نوک پستان هستید.
دلایل احتمالی تورم سینه
همانطور که گفتیم در اغلب مواقع تورم به دلایل طبیعی در بدن رخ می‌دهد و جای نگرانی نیست؛ با این حال عوامل جدی نیز در تورم سینه نقش دارند. در ادامه به همه این موارد برای تشخیص علت تورم سینه خواهیم پرداخت.
بارداری
سینه به تغییرات هورمون‌های استروژن و پروژسترون بسیار حساس است و وجود این هورمون در بدن خانم‌ها برای چرخه قاعدگی و سیستم تناسلی بسیار مهم و ضروری است.
قبل از شروع قاعدگی، سطح استروژن افزایش می‌یابد و باعث بزرگ شدن سینه‌ها و حفظ آب می‌شود. در نهایت چنین شرایطی تورم سینه و علائم مربوط به آن را به همراه دارد.
بارداری از جمله مواردی است که باعث تغییرات هورمونی و در نهایت تورم و حساسیت سینه می‌شود. علاوه بر این امکان تورم به دنبال عفونت و گرفتگی در شیردهی وجود دارد.
ماستیت
عفونت مجاری سینه به عنوان ماستیت پستان شناخته می‌شود. به دنبال ایجاد این عارضه، ترک خوردگی یا تاول‌هایی در سینه ایجاد می‌شود که ممکن است در نهایت باعث ایجاد رگه‌های قرمز روی سینه شود. التهاب ناشی از عفونت، درد و تورم را به دنبال دارد که در بین خانم‌های شیرده شیوع بسیار بالایی دارد.
گرفتگی
این حالت زمانی رخ می‌دهد که سینه‌ها بیش از حد شیر داشته باشند. در این مواقع سینه‌ها بزرگ شده و متورم می‌شوند و در نهایت به پوست فشار وارد خواهد شد. علاوه بر این، چنین شرایط منجر به سفتی و درد نیز می‌شود.
قاعدگی
دلایل هورمونی در زمان قاعدگی جزئی از فرایندهای طبیعی است که منجر به تورم سینه می‌شود.
یائسگی
سطح هورمون خانم‌ها قبل و در طول دوره‌های قاعدگی با نزدیک شدن به یائسگی و پس از آن دچار تغییراتی می‌شود. این تغییرات باعث تورم سینه ناشی از مایعات اضافی، افزایش میزان استروژن در مجاری سینه یا افزایش توده در سینه‌ها خواهد شد.
پریود
برخی از خانم‌ها به دلیل نوسانات هورمونی تغییرات واضحی را در بافت سینه تجربه می‌کنند. چنین تغییراتی به عنوان تغییرات فیبروکیستیک سینه شناخته می‌شوند و باعث ایجاد توده‌های متعدد، حساس و گاهی دردناک نیز خواهد شد.
تغییرات فیبروکیستیکی از توده‌های غیر سرطانی هستند که در اکثر مواقع قبل از چرخه قاعدگی یا در طول پریود ایجاد می‌شود.
رشد سینه
به این نکته توجه داشته باشید که بزرگ شدن سینه یا وجود توده در سینه، لزوما نشانه سرطان نیست. چندین نشانه مشخصی وجود که نشان دهنده توده بدخیم است و باید آنها را بشناسید.
نوع سرطانی
تورم یکی از علائم سرطان سینه است. برخی از انواع این بیماری باعث ایجاد توده سفت و به دنبال آن تورم می‌شود. همچنین این حالت رگ‌های لنفاوی را مسدود می‌کند که در تورم نقش دارد.
وجود هرگونه توده یا تورم سینه که همراه با ترک خوردگی نوک پستان، ترشح از نوک سینه یا سایر تغییرات نوک سینه باشد، حتما نیاز به بررسی توسط پزشک متخصص دارد.
دلایل پزشکی
دلایل پزشکی تورم سینه‌ها گاهی مربوط به چنین مواردی باشد:
عفونت:
باکتری‌های موجود روی پوست می‌تواند وارد سینه و در نهایت تورم شود. معمولا باکتری از طریق شکاف در نوک پستان وارد می‌شود و بافت چربی را آلوده خواهد کرد.
چند وضعیت موثر در ایجاد تورم سینه
سندرم پیس از قاعدگی
PMS یا سندرم پیش از قاعدگی به شرایطی مرتبط است که خانم‌ها درست قبل از شروع قاعدگی این حالت را تجربه می‌کنند.
علت دقیق ایجاد این سندرم مشخص نیست؛ اما با تغییرات سطح هورمون همراه است. افسردگی مداوم منجر به بدتر شدن علائم می‌شود و با سطح پایین سروتونین شیمیایی مغز همراه است که بر خلق و خو، الگوی خواب و هوس غذایی تاثیر می‌گذارد.
از علائم آن می‌توان به مواردی از جمله تحریک پذیری، بی خوابی، تغییرات خلقی، مشکل در تمرکز، احتباس مایعات، افزایش وزن، نفخ، ناراحتی شکم و حساسیت سینه اشاره کرد.
PMS معمولا در عرض یک یا دو روز پس از شروع قاعدگی برطرف می‌شود. در صورتی که علائم با فعالیت‌های روزانه شما تداخل داشته باشد، نیاز به بررسی از سوی پزشک خواهید داشت.
بارداری احتمالی
اولین علائم بارداری عقب افتادن قاعدگی است؛ اما بسیاری از خانم‌ها بلافاصله پس از لقاح این علائم را تجربه می‌کنند:
- خونریزی لانه گزینی پس از شش تا دوازده روز رخ می‌دهد، در واقع زمانی که تخمک بارور شده در پوشش داخلی رحم لانه گزینی می‌کند. چنین شرایطی منجر به گرفتگی خفیف همراه با خونریزی خفیف یا لکه بینی می‌شود.
- خستگی و افزایش میل به خواب طی یک هفته رخ می‌دهد.
- حساسیت و تورم سینه می‌تواند از یک تا دو هفته شروع شود.
- حالت تهوع پس از دو تا هشت هفته رخ می‌دهد.
تجمع شیر در مجرا
اگر شیر سریع‌تر از خارج شدن در سینه تولید شود، باعث تجمع در مجرای سینه خواهد شد. زمانی که چنین اتفاقی رخ دهد، بافت اطراف مجاری متورم و ملتهب می‌شود و در نهایت بر مجرا فشار آورده و باعث انسداد خواهد شد. با ادامه شیردهی و تخلیه سینه میتوانید تا حد امکان این عارضه را برطرف کنید.
ماستالژیا
منظور از این مورد حساسیت یا درد سینه بدون علت واضح و مشخصی است. در اغلب مواقع این بیماری به عنوان بیماری خوش خیم شناخته می‌شود. خانم‌های ۳۵ تا ۵۰ ساله که قاعدگی را تجربه می‌کنند احساس درد را بیشتر تجربه می‌کنند. تغییرات فیبروکیستیک در این گروه سنی نیز رایج است.
قرص‌های ضد بارداری، هورمون درمانی، مصرف سویا و کافئین باعث حساسیت سینه در خانم‌ها در هر سنی می‌شود. عفونت سینه در ایجاد توده‌های دردناک نیز نقش دارد.
تغییرات فیبروکیستیک سینه
تغییرات فیبروکیستیک سینه اصطلاحی است که برای توصیف انواع تغییرات خوش خیم در سینه به کاربرده می‌شود. از علائم این بیماری می‌توان به تورم یا درد سینه، ندول، توده یا ترشح از نوک سینه اشاره کرد.
معمولا این عارضه طی معاینات فیزیکی و عکسبرداری‌ها مشخص می‌شود. پزشک برای رد کردن سایر شرایط جدی‌تر بیوپسی را پیشنهاد می‌کند؛ اما همیشه لازم به انجام این روش تشخیصی نیست.
درمانی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود، آسپیراسیون محتویات کیست است. احساس توده در سینه از علائم تغییرات فیبروکیستیک سینه است که حتما نیاز به مراقبت‌های اولیه از سوی پزشک دارد.
عفونت سینه (ماستیت)
ماستیت عفونت بافت سینه است که منجر به درد، تورم، قرمزی و گرمی سینه می‌شود. تورم سینه بیشتر خانم‌های شیرده را تحت تاثیر قرار می‌دهد که به عنوان ماستیت شیردهی شناخته می‌شود؛ اما گاهی این وضعیت در خانم‌های غیر شیرده نیز رخ می‌دهد.
پزشک بسته به شرایط شما بهترین گزینه‌های درمانی از جمله آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد. از علائم این عارضه می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- خستگی
- حالت تهوع
- علائم التهاب سینه مانند قرمزی، تورم یا تب
- درد سینه
کیست سینه
کیست سینه یک کیسه پر از مایع داخل سینه است. این عارضه در خانم‌ها بسیار مشاهده می‌شود. ماستیت باعث ایجاد کمی درد می‌شود؛ اما به‌طور کلی خوش خیم است. معمولا کیست سینه با معاینات فیزیکی و تصویربرداری مشخص می‌شود.
گاهی اوقات برای رد علل احتمالی دیگر نیاز به بیوپسی است. درمان کیست شامل آسپیراسیون محتویات کیست است.
علائم این عارضه به شرح زیر است:
- درد سینه
- توده سینه دردناک
- توده متحرک
سرطان سینه
این بیماری بسته به ناحیه‌ای که ایجاد می‌شود، نام‌های مختلفی دارد که به شرح زیر است:
- کارسینوم لوبولار بر غدد شیر تاثیر می‌گذارد.
- کارسینوم مجرای شیر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- سارکوم بافت همبند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- بیماری پاژه نوک سینه و آرئول تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
خانم‌های بالای ۵۰ سال با داشتن سابقه خانوادگی این بیماری یا برخی از عوامل ژنتیکی، بیشتر در معرض خطر هستند؛ اما هر کسی در هر سنی امکان ابتلا به سرطان سینه را دارد.
در آقایان این بیماری نادر است؛ اما امکان ایجاد آن وجود دارد.
از علائم این بیماری می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- ایجاد توده
- ضخیم شدن یا درد در هر قسمتی از سینه یا زیر بغل
- پوست قرمز
- پوسته پوسته شدن سینه یا تحریک شدن سینه یا نوک پستان
- ترشح از نوک سینه
تشخیص از طریق معاینه فیزیکی انجام می‌شود و در صورت نیاز تصویربرداری‌هایی مانند سونوگرافی، ماموگرافی، MRI و گاهی بیوپسی انجام می‌گیرد.
درمانی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود شامل راهکارهای ترکیبی از جراحی، پرتو درمانی یا شیمی درمانی است.
آبسه سینه
آبسه سینه از عوارض ماستیت است که بافت پستان ملتهب می‌شود. آبسه حفره‌ای از چرک است که در سینه و معمولا در زیر پوست ایجاد می‌شود.
بیشترین آسیب‌پذیری در خانم‌های شیرده است. باکتری‌ها از پوست یا از دهان نوزاد به مجاری شیر منتقل می‌شود. در خانم‌هایی که شیر نمی‌دهند ممکن است از طریق نوک سینه زخمی یا سوراخ کردن نوک سینه انتقال پیدا کند
اگر مجرای شیر از طریق ضربه، تحت فشار قرار گرفتن یا به دلیل تخلیه ناقص مسدود شود، باکتری‌ها در این قسمت تجمع پیدا می‌کنند و در نهایت آبسه ایجاد می‌شود.
آبسه توده‌ای گرم، قرمز و دردناک را در سینه ایجاد می‌کند. همچنین علائم مشابه با آنفولانزا مانند تب، لرز، خستگی و بدن درد را نیز تجربه خواهید کرد. معمولا این بیماری با معاینه فیزیکی و گاهی نمونه‌گیری از شیر تشخیص داده می‌شود.
به این نکته توجه داشته باشید که نباید تورم سینه را نادیده بگیرید. برخی از دلایل تورم سینه طبیعی است؛ اما موارد مهم‌تر دیگری نیز وجود دارد که نیاز به تشخیص و درمان موثر به موقع دارد.
در خصوص تورمی که به صورت مقطعی در سینه ایجاد می‌شود، درمان‌های خانگی نیز ممکن است روشی بسیار کمک‌کننده باشد.
درمان خانگی برای رفع تورم سینه
توصیه ما به شما این است که ابتدا قبل از مراجعه به پزشک این موارد را به عنوان درمان‌های خانگی برای رفع تورم انجام دهید:
انجام تمرینات ورزشی
ورزش منظم به تغییرات و حفظ جریان خون کافی در سراسر بدن کمک می‌کند. توصیه می‌شود که کمپرس گرم و سرد را هر ۱۵ دقیقه یک بار روی سینه خود قرار دهید.
کمپرس گرم و سرد
هر ۱۵ دقیقه کمپرس گرم و سرد را روی سینه بگذارید تا تورم برطرف شود.
لباس مناسب
استفاده از سوتینی که مناسب برای طی روز و شب باشد به کاهش تورم کمک می‌کند.
رژیم غذایی مناسب
از مصرف کافئین پرهیز کنید و مصرف چربی را به حداقل برسانید تا تورم و حساسیت به حداقل برسد.
مصرف داروهای مسکن
NASID ها از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن از آن دسته داروهایی است که به کاهش تورم و درد، کمک زیادی به شما خواهد کرد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت تجربه چنین مواردی باید به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالا ( ه خصوص در زمان شیردهی)
- غدد لنفاوی حساس و متورم در زیر بغل
- تورم (به خصوص همراه با قرمزی، حساسیت به لمس و احساس گرما در سینه )
- توده‌های سینه جدید یا در حال تغییر
- ترشح از نوک سینه