گالاکتوره وضعیتی است که شیر از سینه نشت می‌کند. گالاکتوره و علائم ناشی از آن در افرادی که باردار یا شیرده نیستند، رخ می‌دهد.
چنین اتفاقی ناشی از تحریک، دارو یا اختلال در غده هیپوفیز است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که سینه‌های شما به‌صورت غیرمنتظره شیر یا ترشحاتی شبیه به شیر تولید می‌کند.
این ترشحاتی که از نوک سینه خارج می‌شود ممکن است خود به خود یا هنگام لمس از سینه نشت پیدا کند و ارتباطی به تولید شیر در شیردهی یا بارداری ندارد.
گالاکتوره گاهی اوقات نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای است؛ اما اغلب به دلیل مصرف زیاد پرولاکتین ایجاد می‌شود. پرولاکتین هورمونی است که باعث تولید شیر می‌شود، این غده توسط هیپوفیز ساخته شده است.
بیشتر بخوانید: شقاق نوک سینه
علت ایجاد گالاکتوره چیست
شایع‌ترین علت ایجاد این عارضه یک تومور خوش‌خیم روی غده هیپوفیز است. تومور باعث می‌شود که غده هیپوفیز بیش از حد پرولاکتین تولید کند.
پرولاکتین هورمونی است که به تولید شیر پس از زایمان کمک می‌کند. حال اگر پرولاکتین در بدن اضافی باشد، بدن باید لاکتات یا شیری بیشتری را تولید کند، به همین جهت شیر از نوک سینه خارج می‌شود.
دلایل دیگر:
- مصرف داروهایی از جمله قرص‌های ضد بارداری، داروهای فشار خون یا داروهای ضد افسردگی.
- تحریک بیش از حد سینه‌ها (ناشی از فعالیت جنسی، لباس یا خود آزمایی مکرر سینه).
- بیماری مزمن کلیوی
- اختلالات تیروئید
- مصرف مکمل‌های گیاهی مانند شنبلیله یا رازیانه
- استفاده از مواد مخدر
- آسیب یا ضربه به نخاع
گالاکتوره چه علائمی دارد
از علائم اصلی این عارضه نشت ترشحات سفید روشن و شیر، زمانی که شیرده یا باردار نیستند. معمولا هر دو سینه تحت تاثیر این عارضه قرار می‌گیرد.
زمانی که نوک سینه خود را فشار می‌دهید یا گاهی خود به خود، شاهد جاری شدن ترشحات هستید. سایر علائم مرتبط با این عارضه به شرح زیر است:
- آمنوره
- خشکی واژن
- سردرد
- کاهش میل جنسی
- رشد موهای جدید روی سینه یا شانه
- آکنه
- اختلال در نعوظ
آیا گالاکتوره وضعیتی تهدیدکننده است
نمی‌توان گفت که همیشه این بیماری قابل درمان است. اگر علت ایجاد این بیماری به دلیل وجود تومور در غده هیپوفیز باشد، معمولا یک تومور غیر سرطانی است که به خوبی به درمان پاسخ می‌دهد.
گالاکتوره چگونه تشخیص داده می‌شود
از چند طریق می‌توان این عارضه را تشخیص داد که این موارد به شرح زیر است:
- معاینه فیزیکی سینه‌ها و نوک سینه‌ها
- بررسی ترشحات نوک سینه‌ها
- بررسی سابقه پزشکی و داروهای مصرفی
- آزمایش خون برای بررسی سطح پرولاکتین (هورمون تولید کننده شیر)
- آزمایش خون برای بررسی عملکرد تیروئید
- تست بارداری
- تصویربرداری مانند ماموگرافی یا سونوگرافی برای بررسی بافت پستان
- تصویربرداری از جمله سی تی اسکن و ام آر آی
گالاکتوره چه درمانی دارد
درمان گالاکتوره بسته به علت ایجاد آن متفاوت است. در برخی از افراد بدون هیچ درمانی خود به خود از بین می‌رود. برای کنترل این وضعیت پزشک چنین توصیه‌هایی خواهد داشت:
- داروهایی مانند کابرگولین و بروموکریپتین برای کاهش سطح پرولاکتین تجویز می‌شود.
- خودداری از مواردی که منجر به تحریک نوک سینه‌ها می‌شود.
- برخی از داروها باید تغییر کند و مصرف آن را متوقف کنید.
- در صورت کم کاری تیروئید باید دارو مصرف شود.
- برای کاهش اصطکاک روی نوک سینه‌ها باید لباس‌های گشاد پوشیده شود.
- برای جذب نشتی، باید از پد سینه استفاده کنید.
در مواقعی که تومور هیپوفیز منجر به گالاکتوره می‌شود، تومور معمولا خوش‌خیم است. اگر تومور هیچ عارضه دیگری ایجاد نکند، معمولا درمان را ضروری نمی‌دانند.
اگر درمان ضروری باشد، معمولا برای کوچک کردن تومور به بیمار دارو داده خواهد شد. در موارد نادر، ممکن است برای برداشتن یا کوچک کردن تومور هیپوفیز به جراحی یا پرتو درمانی نیاز باشد.
مطالب مرتبط: علت خونریزی نوک پستان
گالاکتوره چه عوارضی دارد
برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان گالاکتوره ممکن است عوارضی از جمله ناباروری و مشکلات بینایی داشته باشد. در برخی از مواقع تومور هیپوفیز باعث کاهش سطح استروژن می‌شود.
افرادی که سطح استروژن پایینی دارند، در معرض افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند. پزشک مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی حاوی استروژن را برای کاهش چنین خطری توصیه می‌کند.
آیا گالاکتوره قابل پیشگیری است
جلوگیری از این عارضه دشوار است؛ اما با این حال دقت به نکات زیر خطر ابتلا به این عارضه را کاهش می‌دهد:
- خودداری از تحریک مکرر سینه‌ها و نوک سینه‌ها
- خودداری از انجام معاینه خانگی پستان بیش از حد نیاز
- خودداری از پوشیدن لباس‌هایی که منجر به ساییده یا خراشیده شدن می‌شود.